woensdag 3 december 2014

Mijn blogs:



Reacties naar: reacties@blogspot.com

Besproken boeken:

 Guus Kuijer, DE BIJBEL voor ongelovigen
 Gerard Bodifiee, Nu is de tijd. Over tijdelijkheid en eeuwigheidUITGEVERIJ Davidsfonds, LEUVEN 2012
 Bernard Wasserstein, Aan de vooravond.  Nieuw Amsterdam, € 44,95
 Dr. Tjeu van den Berk, Mystagogie. Inwijding in het symbolisch bewustzijn.  Meinema, 5e druk, 2007
Herman M. van PRAAGGod en Psyche. De redelijkheid van het geloven. Visies van een jood. Boom, Amsterdam, 2008
Theo de Boer & Ger Groot, Religie zonder God. Een dialoogUITGEVERIJSjibbolet, AMSTERDAM, 2013
Herman M. van PRAAGGod en Psyche. De redelijkheid van het geloven. Visies van een jood. Boom, AMSTERDAM, 2008
Dekker, Willem Maarten, Provocatie. Over de zin van God en geloof
Uitg. Groen, € 14,95
Tjarko Evenboer, De wereldwijde vloed. Uitg. Gideon, Hoornaar. € 19,95
Doreen Hazel, Kettingdragers. Narratio, 2013
 Dr. W. Barnard, Eredienstvaardigheid. Prof. dr. G. van der Leeuw-stichting, Amsterdam 1972
Het nieuwe Liedboek, bv Liedboek, 2013
Sam Harris, The End of Faith
Rudolf Boon,  Ons cultureel draagvlak
MOK, Daniël, Rudolf OTTO. Het kwetsbare leven. Abraxas, AMSTERDAM, € 12,50
Kruyswijk, Hittjo, Baas in eigen BOEK? Evolutietheorie en Schriftgezag bij de Gereformeerde Kerken in Nederland. Dissertatie
Sören Kierkegaard, Vrees en beven. 
Koert van der Velde, FLIRTEN met God. Religiositeit zonder geloof. Ten Have, 2011
Het Nieuwe Liedboek andermaal
Bloeme Evers-Emden, Als een pluisje in de windUITGEVERIJ Van PRAAG v:shapes="_x0000_i1038">AMSTERDAM, € 19,95
Carel ter Linden, Wat doe ik hier in Godsnaam? Een zoektocht. De Arbeiderspers, 2013
M. Baigent & R. Leigh, De tempel en de loge. Tirion UITGEVERS, Baarn, 2007
Francis Chan met PRESTON Sprinkle, Bestaat de hel?
Jan Nieuwenhuis, De ziener
Jacques van de BAAN v:shapes="_x0000_i1039">Serpent. Den Hertog, Houten. € 19,95
Andries Hoogerwerf, De politiek en de dood. Oorlog en vrede opnieuw bezien. Damon,€ 20.90
Andries Hoogerwerff, Haat tegen minderheden
Gerard Aalders, Gevecht met de tijd. Hoe de aarde in 4 eeuwen 4 miljard jaar ouder werd. Uitg. Aspekt, 2013, € 1895
J.M. Coetzee, Elizabeth Costello
Martin Buber, De vertellingen van Rabbi Nachman
Daniel Hecht, Geestdrift
Palmyre Oomen en Taede Smedes, Evolutie, Cultuur en Religie. Perspectieven vanuit biologie en theologie. Kampen, 2010
Ds. Kees Bergström, Met andere ogen, Schriftgeleerd de BIJBEL LEZEN v:shapes="_x0000_i1040">.
Gooibergpers, Bussum u4:shapes="_x0000_i1027" u5:shapes="_x0000_i1029" v:shapes="_x0000_i1041">, 2010
Ad Verbrugge, Tijd van onbehagen
Ellen van Wolde, Bijbelse scheppingsverhalen. IN: Palmyre Oomen en Taede Smedes (red.), Evolutie, cultuur en religie
Tjeu van den Berk, Het oude EGYPTE v:shapes="_x0000_i1042">: bakermat van het jonge christendom, Zoetermeer, 20132
Eugen Drewermann, Als de goden sterren waren...
Elie Wiesel, Mijn liefde u4:shapes="_x0000_i1028" u5:shapes="_x0000_i1030" v:shapes="_x0000_i1043"> voor de Talmoed
Chaim Potok, In the Beginning
Bart Voorsluis, Ongekend nieuwgierig
Dr. S.D. Post, Duivels dichtbij
BETTINE Siertsema (red.), De verhalen rond de aartsvaders, Kok, Kampen, 1995
Gerrit ten Berge, Stap voor Stap
Frans Kellendonk, Mystiek lichaam
Gerhard Vollmer, Auf der Suche nach der Ordnung
John Piper, Verlangen naar God

Norman Geisler en Frank L. Turek, Ik heb te weinig geloof om atheïst te zijn
Ton de Kok, Wat is God?
Guus Kuijer, De Bijbel voor ongelovigen, deel 2
Oriana Fallaci, De woede en de trots
Janus Meerbosch, De grote misleiding
Dr. C. van der Kooi en dr. G. van den Brink, Brandpunten in de verkondiging




Dr. C. van der Kooi en dr. G. van den Brink, Brandpunten in de verkondiging
De vraag waar de verkondiging in deze tijd op aan komt en waar de kerk voor staat, is de aanleiding tot het schrijven van dit document in opdracht van de PKN, die hiervoor twee theologen van de VU verzocht dit te schrijven. De term ‘brandpunten’ gebruiken zij om aan te geven waar het in de verkondiging op aankomt. Het zijn er vier, waarvan ‘Schepping en eerbied’ het eerst vormt.
De auteurs stellen dat de kerk tegenover het naturalisme, “de opvatting dat al het bestaande uit natuurlijke oorzaken verklaard moet worden”, de eigen verkondiging moet plaatsen. Dat zit me al dwars, want de twintig eeuwen oude verkondiging van de kerk hoeft toch niet als tegenbeweging van het veel jongere naturalisme te worden opgevat? De auteurs verzetten zich fel tegen mensen die menen dat zij God in de vingers hebben, zoals ik bij een aantal theologen ervaar. Steeds weer verzetten zij zich tegen opvattingen, zoals dat God niet almachtig zou kunnen zijn gezien het vele kwaad in de wereld. Waarom geen positieve boodschap?  Geloven is toch meer dan een tegenactie op grond van een subjectieve angst! De keus voor een persoonlijke God vind ik aanvechtbaar, als God als persoon in onze geschapen werkelijkheid zou figureren, zou Hij mede zichzelf hebben geschapen. Het slot van de paragraaf met o.a. de stelling dat de kerk God in de concreetheid van Vader, Zoon en Geest belijdt, is voor mij te makkelijk gezegd. Je zou  op z’n minst dan de vraag kunnen stellen hoe we nu die Drieëenheid zouden kunnen interpreteren. Het hele geschrift gaat voor mijn gevoel veel te veel uit van zekerheden in plaats van die in de context van onze tijd kritisch te bevragen.
Over de tweede paragraaf over kwaad en hoop wil ik kort zijn. Enerzijds verkondigen de auteurs dat we God niet aansprakelijk kunnen stellen voor het kwaad in de wereld, maar anderzijds stellen zij dat God wel grenzen aan het kwaad stelt. Dan wil ik toch opmerken dat Auschwitz en andere door mensen aangerichte rampen toch wel buiten die grens vallen. Daarmee laten de auteurs mij zitten.
In de derde paragraaf verdedigen de auteurs het censura morum voor het Avondmaal, zeg maar het gewetensonderzoek of je wel mag deelnemen en de doop door onderdompeling. Daarbij vergeten zij dat de oude kerk volwassenen doopte, waarbij de onderdompeling geen bezwaar was. Bij ons worden kinderen gedoopt en ik zou mijn (klein)kinderen voor geen geld aan onderdompeling willen blootstellen. Dan moeten we ook maar terug naar de volwassenendoop. De auteurs hebben blijkbaar geen enkel gevoel voor de symboliek van die paar druppels water. De vierde paragraaf laat ik nu maar buiten beschouwing.
Dit document vol dogmatische taal kan mij niet overtuigen en laat mij argwanend achter. De Formulieren van Enigheid worden vertaald in hedendaagse bewoordingen, maar van een actualisering ervan voor mensen in de 21e eeuw is geen sprake. Dat het moderamen van de Generale Synode dit voorlegde aan de synodevergadering houdt een poging in om terug te keren naar een kerk waarin de orthodox-gereformeerde leer centraal staat, een kerk die dan geen ruimte meer zou bieden aan vele nuances van de kerkelijke verkondiging, zoals de oude Hervormde kerk dit deed. Gelukkig heeft de synode dit geschrift vooralsnog afgewezen. Persoonlijk zou ik me in de kerk, die het moderamen blijkbaar voor ogen staat, niet meer thuis voelen. Voor velen in onze tijd is dogmatiek niet meer doorslaggevend, maar spelen spiritualiteit, beleving en ervaring ook een grote rol. De auteurs en het moderamen hebben hier blijkbaar geen begrip voor.
Wim Kleisen