Norman Geisler en Frank L. Turek, Ik heb te weinig geloof om atheïst te zijn

In 2006 plaatste ik op mijn toenmalige weblog een bespreking van dit boek. Dit bericht heeft de meeste reacties op mijn weblog opgeleverd. Het waren er heel veel en het ging jarenlang door. Uiteindelijk stierf de weblog een zachte. maar toch wat trieste dood als gevolg van de vele 'verhuizingen' naar andere uitgevers. De voorlaatste verhuizing veroorzaakte voor tekens als bijvoorbeeld de 'ä' de gekste tekens op. De laatste verhuizing moest ik zelf uitvoeren. De instructies waren zo moeilijk dat de verhuizing mislukte. De weblog verdween van internet. Gezien alle reacties lijkt het me aardig de bespreking, hoewel het boek waarschijnlijk al lang niet meer te koop is, op deze plek opnieuw te plaatsen.

Laat ik maar beginnen met het slechtste boek dat ik in jaren heb gelezen: Norman Geisler en Frank L. Turek, Ik heb te weinig geloof om atheïst te zijn. De titel is niet grappig, maar serieus bedoeld. Volgens de auteurs kost het meer aan geloof om atheïst dan om christen te zijn. Intelligent Design pretendeert een wetenschapsrichting te zijn, maar heeft zich in de USA met het zwartst denkbare bijbels fundamentalisme verbonden. Daardoor blijkt ID geen wetenschapsrichting, maar een geloofsopvatting te zijn. Daarvan getuigt dit boek. In de Inleiding wordt al geponeerd dat de bijbel van kaft tot kaft historisch betrouwbaar is, alsof het om een geschiedenisboek zou gaan en niet om een reeks boeken vol menselijke ervaringen, die religieus zo boeiend zijn dat ik er na al die jaren nog door geboeid word. De auteurs hanteren een door hen zelf ontwikkelde methode om theorieën, waarmee zij het niet eens zijn, te weerleggen. Ze noemen die de Road Runner tactiek. Het gaat er om dat een theorie zichzelf weerspreekt, als zij niet aan haar eigen voorwaarden voldoet. In de praktijk komt het erop naar dat zij de theorie eerst zodanig versimpelen, dat die denkbeelden vervolgens inderdaad op die manier te weerleggen zijn. Dat doen zij bijvoorbeeld met de ideeën van David Hume. De lust ontbreekt mij om daar inhoudelijk op in te gaan. Het wordt alles zo simpel gemaakt.

De auteurs bestrijden een complex geheel van wetenschappelijke opvattingen, dat zij onder de noemer “darwinisme” onderbrengen. Uiteindelijk komt het er op neer dat zij twee wetenschappen onderscheiden: goede en slechte. In de laatste categorie brengen zij feitelijk alles onder wat niet Intelligent Design is. Dawkins bijvoorbeeld zou een slechte wetenschapper zijn. De auteurs maken het helemaal bont, als zij dragers van deze opvattingen samen met de voorstanders van abortus – over de in de USA nog steeds wettige doodstraf wordt niet geschreven – op één lijn stellen met Hitlers fascistische overtuiging.

Dan komt de bijbel aan bod. Die bevat dus niet anders dan historisch juiste feiten. Jezus heeft dit volgens hen zelf verkondigd. Ik heb altijd gedacht dat Jezus het Koninkrijk Gods als hier en nu gekomen verkondigde, maar daar hebben zij het niet over. Zijn boodschap van vrede en gerechtigheid, aansluitend op Tenach, het Oude Testament, komt evenmin ter sprake. In het Nieuwe Testament wordt volgens de auteurs vervuld wat in het Oude Testament is geprofeteerd, dus ook Jezus’ leven is geheel waar, zoals het in de evangeliën is beschreven. De verschillen tussen de synoptische evangeliën en het Evangelie naar Johannes komen niet ter sprake. Zij verwaarlozen ook de onder theologen algemeen gangbare opvatting dat de auteurs van de evangeliën in hun verhalen de lijn van het Oude Testament wilden voortzetten en dus teruggrepen op dat Oude Testament. Het jodendom is volgens hen dan ook een onvolkomen godsdienst.

Een uitlating als “… en vaak zetten ze zichzelf neer als volslagen debielen …” (p. 348) is buitengewoon grof en als zodanig ongewenst. Over mensen met een geestelijke handicap spreken we anders en we gebruiken de aanduiding voor hun handicap niet als scheldwoord. Wat ook grof is, is de insinuatie op p. 469. De auteurs noemen theologen die een andere opvatting over de historische juistheid van de bijbel critici. Op zichzelf is dit al aanvechtbaar. Maar de auteurs insinueren dat die “critici” in hun hart wel beter weten, maar dat ze, als ze hun hart zouden volgen, hun makkelijke leventje volgens fundamentalistische normen zouden moeten inrichten. Dat willen ze niet en daarom blijven ze hun opvattingen verkondigen. Dat is toch ongehoord!

Zo gaat het in dit boek 515 bladzijden door op een betweterige en gelijkhebberige toon. Zonde van mijn tijd was het om dit allemaal te lezen. Overigens: wie niet gelooft in de opvattingen van de auteurs, komt gegarandeerd in de hel. We zijn gewaarschuwd….. het gaat in dit boek om de letter en niet om de geest, om de leer en niet om het leven. Het is een verschrikkelijk boek. Voorstanders van abortus en euthanasie zijn volgelingen van Hitler, aldus de auteurs.

Tot mijn grote verbazing staat op de achterflap een aanbeveling van prof. Dr. Cees Dekker, hoogleraar moleculaire biofysica aan de TU Delft. Hij schrijft daar o.a.: “Geisler en Turek argumenteren dat een christelijk wereldbeeld een veel betere beschrijving geeft van de werkelijkheid dan een atheïstische visie, een stelling waar ik van harte mee instem. Ik kan het boek aanraden voor christenen die hun geloof rationeel beter willen onderbouwen, maar zeker ook aan de sceptische atheïst die meent dat de wetenschap God allang heeft wegverklaard.” Afgezien van het feit dat ik tussen “al” en “lang” en “weg” en “verklaard” spaties zou aanbrengen, moet mij toch van het hart dat Cees Dekker zijn integriteit als wetenschapper, zowel als zijn geloofwaardigheid als mens op de tocht zet. Zo’n zwart fundamentalistisch boek met zulke eenzijdige bewijsvoeringen kun je toch met goed fatsoen niet aanbevelen. Zou Cees Dekker werkelijk Dawkins als slechte wetenschapper beschouwen? Zou hij werkelijk geloven dat God op Jozua’s verzoek zon en maan een paar uur stil liet staan? Hoe zit het dan met de rotatie van de aarde? Nee, voor mij heeft Cees Dekker afgedaan.